1. Klimaatbeleid

Doel: Lln  begrijpen wat klimaatbeleid inhoudt, op welke niveaus (internationaal, Europees, Belgisch) er actie wordt ondernomen, en waarom samenwerking cruciaal is in de strijd tegen klimaatverandering.

Rol van het beleid

De gevolgen van klimaatverandering worden steeds zichtbaarder.  Om die opwarming tegen te gaan, moet de wereldgemeenschap actie ondernemen. Samenwerken is noodzakelijk. Die aanpak gebeurt op drie niveaus: internationaal, Europees en nationaal.

Internationaal beleid

Klimaatverandering stopt niet aan landsgrenzen. Daarom komen bijna alle landen elk jaar samen op een internationale klimaattop om afspraken te maken over hoe we de opwarming van de aarde kunnen beperken.

De allereerste klimaattop vond plaats in 1995 in Berlijn. Toen was al duidelijk dat de uitstoot van broeikasgassen dringend moest worden teruggedrongen. Maar pas twee decennia later, in 2015, werd er op de 21ste klimaattop in Parijs (COP21) een wereldwijd en bindend akkoord gesloten: het Akkoord van Parijs. Een historisch moment, dat landen wereldwijd verplicht om actie te ondernemen. Kort samengevat bevat het akkoord drie belangrijke zaken:

  • Doel: de opwarming van de aarde ruim onder de 2 °C houden, liefst onder de 1,5 °C.

  • Maatregel: alle landen moeten hun broeikasgasuitstoot verminderen.

  • Rijke landen hebben de verantwoordelijkheid om arme landen financieel te helpen bij klimaatadaptatie en -mitigatie.

Klik op de afbeelding hiernaast om meer te lezen over het Akkoord van Parijs. Ga op die website naar het deel 'Rol van het beleid' (links aanklikken in het menu).

Sindsdien zijn er nog COP's geweest, waaronder COP27 (2022) in Egypte. Daar werd voor het eerst een verlies- en schadefonds ("loss and damage") opgericht voor landen die al zwaar getroffen zijn door de klimaatcrisis.

Europees beleid: Green deal

De Europese Unie wil in 2050 het eerste klimaatneutrale continent zijn. In 2020 stelde de EU de Green Deal voor: een ambitieus plan dat inzet op duurzaamheid in alle sectoren.

Belangrijkste maatregelen:

  • Tegen 2030: minstens 55% minder uitstoot dan in 1990.

  • Verbod op de verkoop van nieuwe benzine- en dieselwagens vanaf 2035.

  • Energiezuinige gebouwen worden de norm.

  • Bedrijven moeten betalen voor hun CO₂-uitstoot via het emissiehandelssysteem (ETS). Vanaf 2027 geldt dit ook voor gezinnen en transport.

  • Een Sociaal Klimaatfonds ondersteunt kwetsbare gezinnen bij die energietransitie.

 

Er is echter wel een ongelijkheid in verantwoordelijkheid want niet elk land of elke mens stoot evenveel uit:

  • De 20 grootste uitstoters sinds 1850 zijn vooral rijke landen zoals de VS, Rusland en China (grafiek links)

  • De rijkste 10% van de wereldbevolking is verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de uitstoot.

  • De armste 50% stoot samen slechts 10% uit, maar lijden vaak het meest onder de gevolgen (overstromingen, mislukte oogsten, enz.). (figuur onder)

Klimaatverandering is dus niet alleen een ecologisch, maar ook een sociaal rechtvaardigheidsvraagstuk.

Met de in 2021 gelanceerde “Fit for 55”-wetgeving ligt er een concreet plan om de uitstoot tegen 2030 met minimaal 55% te reduceren. Deze aanpak moet zorgen voor een eerlijke, betaalbare en concurrerende overgang naar klimaatneutraliteit.

Risico’s van de klimaatverandering per land


Als je meer wil weten over de Green Deal kan je onderstaand filmpje bekijken of op de link klikken die je doorverwijst naar de website van de Europese commissie.

Klimaatbeleid in België

Klik op de afbeelding hiernaast om kennis te maken met het klimaatbeleid dat we in België voeren (op website kan je in het linkse menu kiezen voor het klimaatbeleid in Europa en België). Dit gebeurt op nationaal, federaal en gewestelijk vlak.

Wil je vrijblijvend hier uitgebreidere info over, dan verwijs ik je graag door naar de Belgische pagina over het klimaat. Klik hiervoor op onderstaande link.

Dubai 2023 (taak)

DEZE HOEF JE NIET TE MAKEN OM TIJD UIT TE SPAREN. De code die je nodig hebt om Oef4 te openen = KL28B

In december 2023 vond de 28ste klimaatconferentie van de Verenigde Naties plaats: COP28, dit keer in Dubai, Verenigde Arabische Emiraten. Wereldleiders, wetenschappers, jongeren en bedrijven uit meer dan 190 landen kwamen er samen om te bespreken hoe we de klimaatdoelen van Parijs kunnen waarmaken.

Het was een top met veel verwachtingen én veel kritiek. Want: hoe geloofwaardig is een klimaattop in een land dat sterk afhankelijk is van olie? Tegelijk stond er veel op het spel: COP28 was het moment voor een eerste wereldwijde evaluatie van de gemaakte klimaatplannen.

Een belangrijk resultaat van COP28 was de overeenkomst om geleidelijk af te stappen van fossiele brandstoffen, een primeur in de geschiedenis van de COP-conferenties.

Wat er werd beslist in Dubai en wat betekent dit voor de toekomst van het klimaatbeleid kom je te weten door het maken van de taak. Deze staat op punten maar behoort niet tot je leerstof voor het examen. Klik op de afbeelding hiernaast om de taak te openen. Let op, je antwoorden moeten komen uit het artikel en niet uit ChatGPT.

Opdracht

Ga aan de slag met de opdracht over het klimaatbeleid. Neem rustig de tijd om de informatie goed te lezen en te begrijpen, zodat je de vragen correct kunt beantwoorden en je inzicht krijgt in hoe en op welk niveau er beleid gevoerd wordt.

Beantwoord de vragen in de opdracht.  Klik op het bookwidgets-symbool en de opdracht start automatisch.
Lukt het niet om de bookwidget hier te openen door beveiligingen op je laptop? Ga dan naar Oefeningen op Smartschool en kies daar de oefening 'Oefening 4 Klimaatbeleid'.